Ze duiken weer overal in Nederland op, meestal in het holst van de nacht. Vorige maand nog in Delfzijl en Den Bosch. En ook in Vlissingen werd er één op een dak betrapt.
Je herkent de koperdief aan tangen, knipscharen en grote zakken of bundels. Sommigen zeiden, nadat ze waren betrapt, geld nodig te hebben voor de operatie van hun zieke hond, zoals die twee in Honselersdijk. Anderen raakten zwaargewond door stroomschokken toen zij een poging waagden bij transformatorhuisjes in Lelystad en Woerden. Bij ProRail moeten almaar meer hekken en nachtwakers de koperdraden op hun plek langs het spoor houden.
Wie berichten hierover leest, weet: de koperprijs staat hoog. Inmiddels zijn nieuwe records binnen handbereik. In februari 2011 bereikte de prijs voor het metaal een historisch hoogtepunt van 10.190 dollar per ton. Afgelopen vrijdag overschreed de koperprijs dat record.
„China is de belangrijkste oorzaak van de stijging van de koperprijzen in de laatste maanden”, zegt grondstoffenanalist Warren Patterson van ING. „De vele stimuleringsmaatregelen voor de economie daar hebben geleid tot een zeer sterk herstel en meer vraag naar koper en andere metalen.”
Dankzij de energietransitie zal aan de vraag naar koper voorlopig geen eind komen, verwacht Patterson. „Vooral door meer elektrificatie, of dat nu in het transport of de industriële sector is. Als geleider van elektriciteit zal koper hier nog lang duidelijk van profiteren.” Als voorbeeld noemt hij de elektrische auto, die grofweg vier keer zoveel koper bevat als een auto met standaard verbrandingsmotor. „Terwijl ook de oplaadinfrastructuur van elektrische voertuigen voor meer vraag naar koper gaat zorgen.”
De koperprijs is cyclisch: hij wordt voor een belangrijk deel beïnvloed door macro-economische trends, zoals de wereldwijde productie, bouw en handel. Als de economie het goed doet, stijgt de vraag en profiteert de koperverkoper mee.
Grondstoffenanalist Nitesh Shah van vermogensbeheerder WisdomTree in Londen zegt dit jaar sterk herstel te verwachten van westerse economieën, waarin veel koper nodig is. Hij ziet, naast de energietransitie, nog een factor die op de lange termijn de vraag naar koper stimuleert. „De hernieuwde wens van westerse overheden om weer veel geld uit te geven aan infrastructuur zoals wegen, bruggen en tunnels. Dat is vele jaren niet gebeurd.”
Intussen is op de markt voor termijncontracten voor het eerst in jaren sprake van backwardation: snelle levering van grondstoffen, waaronder koper, is nu duurder dan levering in de verdere toekomst. Dat wijst op een bijzonder krap aanbod, aangezien opslagkosten bij latere levering doorgaans voor een hogere prijs zorgen.
Dan is er nog het aanbod op de lange termijn. Koper komt uit reusachtige, grotendeels open mijnen in landen als Chili, Peru, China, Congo en de VS. Bij het huidige delftempo zijn die kopermijnen over een eeuw uitgeput, waarschuwde chemisch technoloog Theo Henckens onlangs in NRC. Dieper graven kan, maar dat wordt al snel te duur om er nog iets aan te verdienen. En een nieuwe kopermijn openen kost minstens vijf tot tien jaar.
„Geologisch gezien heeft de wereld veel koper in de grond”, zegt Shah. „Maar kunnen we er ook genoeg uit krijgen om aan de toekomstige vraag te voldoen? Data hierover ontbreken, maar ik verwacht van wel.
Wel gaat dit producenten steeds meer moeite kosten, en nemen de kosten naar verwachting toe door ondergrondse mijnbouw, strengere milieu-eisen en betere arbeidsomstandigheden voor mijnwerkers.”
Kees-Jan Oosterloo is oprichter van start-zakelijk.nl en heeft gewerkt bij verschillende makelaars in de regio Amsterdam.